Niet alleen steeds meer volwassenen zijn te zwaar, ook kinderen lijden in toenemende mate aan overgewicht, met alle nadelige gevolgen van dien. In bijna 80% van de gevallen zal een kind met overgewicht ook als volwassene te zwaar zijn en een verhoogd risico met zich meedragen op gezondheidsproblemen als hart- en vaatziekten, te hoge bloeddruk en diabetes. Maar ook op jonge leeftijd kan een kind met overgewicht al te maken krijgen met suikerziekte en gewrichtsklachten. Daarnaast spelen psychologische factoren een rol. Dikke kinderen worden vaak gepest en hebben niet zelden een laag zelfbeeld.
Is mijn kind te zwaar?
Hoe weet je of een kind overgewicht heeft, of gewoon ‘aan de mollige kant’ is? Bij baby’s en peuters zijn vetkussentjes en mollige armpjes en beentjes normaal. Maar babyvet begint rond het tweede levensjaar af te nemen en is op 4-jarige leeftijd helemaal verdwenen.
Als je vermoedt dat je kind overgewicht heeft, kan een kinderarts uitsluitsel geven, bijvoorbeeld de jeugdarts, die schoolgaande kinderen onder andere op hun gewicht controleert. De formule die hierbij wordt gehanteerd is de BMI (Body Mass Index). Door het gewicht te delen door de lengte in het kwadraat, kan worden vastgesteld of het gewicht en de lengte in balans zijn. Is dit niet het geval, dan is het verstandig om in een vroeg stadium in te grijpen.
De oorzaken van overgewicht bij kinderen
Overgewicht ontstaat bij een langdurige verstoring van de energiebalans. Dat wil zeggen dat iemand meer energie opneemt dan hij of zij verbruikt. Nu verbruiken kinderen in de groei best veel energie, en ze op een streng dieet zetten is dan ook een slecht idee. Want het probleem zit er niet zozeer in hoeveel ze eten, maar wat ze eten.
Een aantal factoren die een verstoring van de energiebalans in de hand kunnen werken:
Ongezonde eetgewoonten
- Kinderen krijgen meer tussendoortjes en snacks.
- Vaak zijn dat suikerrijke en vetrijke producten zoals chocola, chips en frisdrank.
- Door het toenemend gebruik van kant-en-klaar maaltijden en bewerkte voedingsproducten bevatten onze maaltijden steeds meer verborgen vetten.
Te weinig beweging
Kinderen bewegen minder dan vroeger. Ze zitten achter de computer in plaats van buiten te spelen en worden vaker met de auto gebracht dan dat ze moeten fietsen. Ongebruikte energie wordt omgezet in vet.
Erfelijkheid
Naast deze maatschappelijke trends, spelen ook de erfelijke factoren een rol. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een kind dat één ouder met overgewicht heeft, een kans van 23% loopt om zelf overgewicht te ontwikkelen. Hebben beide ouders overgewicht, dan is die kans zelfs 53%. Dit steekt scherp af bij de 10% kans voor een kind met twee ouders die een gezond gewicht hebben.
Wat kun je doen als je kind overgewicht heeft?
Samen werken aan een gezondere levensstijl
Behalve in echt ‘zware’ gevallen, waarin hulp van artsen en diëtisten nodig is, kun je zelf veel doen om je kind te helpen een gezonder gewicht te bereiken en te behouden. Belangrijk is om je kind erbij te betrekken en het leuk te maken. Een paar voorbeelden:
- Samen boodschappen doen en laten helpen in de keuken.
- Vaker met je kind naar buiten gaan om meer bewegen te stimuleren. Als gezin kun je samen fietsen, zwemmen, wandelen. Dagelijks een uurtje beweging maakt een groot verschil.
- Verschillende sporten laten uitproberen en je kind zelf laten kiezen wat hij leuk vindt.
- Resultaten belonen met een cadeautje of een uitje.
Gezonder eten en snacken
Kinderen doen hun ouders na, en een gezond levenspatroon ontwikkelen begint bij een gezond voorbeeld.
- Zorg voor regelmaat en maak tijd om samen te eten op vaste tijden. Een goed ontbijt is belangrijk, want als je dat overslaat neemt je lichaam sneller voedingsstoffen op uit je volgende maaltijden of snacks.
- Zet meer natuurlijke producten op tafel en beperk kant-en-klaar en bewerkt voedsel. Maak eens een lijstje met gezonde dingen en laat je kind hieruit zelf zijn favorieten kiezen.
- Vervang snoep, frisdrank en andere zoetigheden door gezonde tussendoortjes. Een paar suggesties:
- stukjes fruit
- rozijntjes
- rijstwafels
- een van deze suikervrije snacks