Met de herfst in het land, is het voor veel mensen weer tijd om een griepprik of griepspuit te halen. Zoals met alle vormen van vaccinatie zijn er voor- en tegenstanders, maar vooral mensen die tot de risicogroepen behoren wordt aangeraden zich tegen griep te beschermen. En de enige manier waarop je dit kunt doen is nu eenmaal met een griepspuit.
1. Hoe werkt de griepspuit?
Wanneer je een griepspuit haalt, krijg je kleine hoeveelheden griepvirus toegediend. Je lichaam reageert door afweerstoffen tegen dit virus te maken. De kans op griep is dan kleiner omdat je lichaam al bekend is met het virus en weet hoe het onschadelijk kan worden gemaakt.
2. Waar haal je een griepspuit?
Een griepspuit kun je met een voorschrift halen bij je apotheker. In veel gevallen krijgen mensen die tot de risicogroepen behoren hiervoor elk jaar een uitnodiging.
3. Kan ik griep krijgen van de griepspuit?
Nee, het griepvaccin bevat geen levende virusdeeltjes en kan geen griep veroorzaken.
4. Kan ik toch griep krijgen als ik een griepspuit heb gehaald?
Een griepspuit maakt de kans op griep aanzienlijk kleiner, maar biedt geen volledige garantie. Dit komt onder andere omdat er ieder jaar andere griepvirussen actief zijn. De wetenschappers die het griepvaccin samenstellen, moeten voorspellen welke griepvirussen de komende herfst en winter actief zullen zijn. Soms duikt er onverwacht een ander griepvirus op, waartegen het vaccin niet werkt.
Ook mensen met een zwak afweersysteem zijn ondanks de vaccinatie vatbaar voor een griepaanval, al zal deze gewoonlijk minder ernstig zijn. Een griepspuit biedt overigens geen bescherming tegen verkoudheid. Wat precies de verschillen zijn tussen griep en verkoudheid kun je lezen in dit artikel.
5. Wanneer moet ik een griepspuit halen?
De beste tijd voor een griepprik is tussen half oktober en half november. November en december zijn de maanden waarin de meeste mensen griep krijgen, en omdat het vaccin pas na twee weken werkt, is het verstandig om te zorgen dat je in deze periode beschermd bent.
Ook het tijdstip van de dag waarop je een griepprik haalt zou van invloed kunnen zijn op de effectiviteit. Onderzoek naar de werking van het griepvaccin leverde de opmerkelijke uitkomst op dat wie zich liet inenten tussen 9 en 11 uur ’s ochtends een maand later beter beschermd bleek dan wie dat liet doen tussen 3 en 5 uur in de namiddag. Vermoed wordt dat dit te maken heeft met fluctuaties in ons immuunsysteem gedurende de dag.
6. Voor wie wordt de griepspuit aanbevolen?
Vaccinatie tegen griep wordt aangeraden voor mensen die een grote kans lopen op besmetting, voor ouderen en voor mensen met een medische conditie waardoor griep gevaarlijk of zelfs levensbedreigend kan zijn. De lijst omvat:
- Iedereen die ouder is dan 65 jaar
- Mensen met:
- een hartziekte
- een longziekte zoals astma of COPD,
- een lever- of nierziekte
- diabetes
- een chronische spierziekte
- verminderde weerstand door andere ziekten of door een medische behandeling
- Zwangere vrouwen na het eerste trimester van hun zwangerschap
- Iedereen die in een woonzorgcentrum of ziekenhuis is opgenomen
- Mensen die onder hetzelfde dak wonen als de bovengenoemde risicopersonen of ervoor zorgen
- Iedereen die werkzaam is in de gezondheidssector
- Kinderen vanaf 6 maanden tot 18 jaar die een langdurige aspirinetherapie ondergaan
7. Geeft de griepspuit bijwerkingen?
Roodheid en wat pijn op de plaats van injectie zijn de meest voorkomende bijwerkingen. In enkele gevallen kunnen lichte koorts en pijnlijke spieren optreden.
8. Wat kost de griepspuit?
De meeste griepvaccins kosten tussen de 10 en 12 euro. In België is de griepspuit gratis voor bewoners van instellingen zoals woonzorgcentra, instellingen voor mensen met een beperking of psychiatrische instellingen. Mensen die tot de risicogroepen behoren – zoals opgesomd in vraag 6 – komen in aanmerking voor gedeeltelijke terugbetaling en betalen circa 6 euro. In Nederland is de griepprik gratis voor personen binnen de risicogroepen.
9. Moet ik elk jaar een griepspuit halen?
Omdat griepvirussen voortdurend veranderen, is ook de samenstelling van het vaccin ieder jaar anders. Bovendien biedt een griepspuit slechts ongeveer een half jaar lang bescherming, daarna verdwijnen de afweerstoffen uit het lichaam. Dus ja, een griepspuit moet je elk jaar opnieuw halen.
10. Mag de griepspuit bij zwangerschap of borstvoeding?
Er zijn geen schadelijke effecten bekend van de griepspuit voor ongeboren kinderen of zuigelingen. Vaccinatie wordt zelfs sterk aangeraden voor vrouwen die tijdens het griepseizoen in het tweede of derde trimester zijn, omdat de immuniteit tijdens de zwangerschap afneemt en de kans op complicaties en op een ernstiger verloop groter is. Een zware griepaanval kan ook nadelige gevolgen hebben voor de foetus.
Wat kan ik nog meer doen om griep te voorkomen?
Zoals gezegd, vaccinatie is de enige effectieve manier om jezelf tegen griep te beschermen. Wel kun je de kans op besmetting enigszins verkleinen door een goede hygiëne en een goede weerstand. Een paar tips:
- Was je handen vaak met water en zeep
- Maak voorwerpen zoals aanrecht, kranen, deurklinken, trapleuningen en telefoon regelmatig schoon met een normaal schoonmaakmiddel als er iemand in je gezin of omgeving griep heeft.
- Gezond eten, voldoende bewegen en een goede nachtrust verhogen je weerstand en maken je minder vatbaar voor griep.
Krijg je toch griep?
In de meeste gevallen zal een griepaanval zonder complicaties verlopen en zullen de symptomen na een dag of vijf vanzelf beginnen te verdwijnen. Je zult het gewoon uit moeten zieken, en het beste geneesmiddel is rust. Daarnaast kun je de symptomen verlichten met middeltjes die zonder recept bij de apotheek te koop zijn, zoals neussprays en -druppels, hoestsiroop of keelpastilles.
-13%
-13%
-12%
-5%