De eikenprocessierups is dit jaar overal. Scholen worden gesloten, kampen, festivals en sportevenementen worden verzet of afgelast. De ‘jeukrups’, zoals hij ook wordt genoemd, veroorzaakt meer ellende dan ooit en dat zal nog wel een maandje zo blijven.
Eikenprocessierupsen zijn de larven van een nachtvlinder (de Thaumetopoea processionea) die zijn eitjes legt in eikenbomen. De rupsen danken hun naam aan het feit dat ze tegen de avond hun nesten allemaal tegelijk verlaten, en in processie op zoek gaan naar voedsel. Tussen half mei en eind juni ontwikkelen ze brandharen. Deze minuscule haartjes worden meegevoerd door de wind en kunnen de huid, de ogen en de luchtwegen van mensen en huisdieren binnendringen. Hier veroorzaken ze jeuk, huiduitslag, zwellingen en rode ogen door het vrijkomen van histamine. Ook na het vertrek van de rupsen blijven de brandharen aanwezig in de nesten, en kunnen nog jaren problemen veroorzaken.
Symptomen en behandeling
Bij huidcontact
Symptomen
Hevige jeuk en een pijnlijke rode uitslag, vaak ook op bedekte delen van het lichaam, aangezien de haartjes zich gemakkelijk verspreiden door transpiratie, krabben of wrijving van kleding.
Behandeling
- Kleed je volledig uit en was je kleding zo heet mogelijk.
- Was je huid en haar grondig met water en zeep en gebruik hierna een hydraterende crème, zoals Cicaplast of Cicalfate om je huid te helpen herstellen.
- Strip de huid met plakband om vastzittende brandharen te verwijderen.
- Probeer niet te krabben. Bij hevige jeuk kan een allergiepil je klachten verminderen.
Bij contact met de ogen
Symptomen
Rode, tranende en pijnlijke ogen en, als de haartjes diep in het oogweefsel zijn binnengedrongen, ontsteking die zelfs tot blindheid kan leiden.
Behandeling
Bij meer dan lichte irritatie is het beste advies om zo snel mogelijk naar een oogarts te gaan. Die zal de ogen spoelen en beoordelen of verdere behandeling noodzakelijk is.
Bij inademen
Symptomen
Niezen, keelpijn, moeite met slikken en ademhalingsproblemen.
Behandeling
Ook hier is ons advies om een arts te consulteren. Je huisarts zal al naargelang de symptomen een behandeling kiezen met bijvoorbeeld antihistaminica, corticoïden of een inhalator.
In de mond
Symptomen
Speekselvloed, overgeven en buikpijn als gevolg van ontstekingen van het mondslijmvlies en het maagdarmkanaal.
Behandeling
- Drink veel water
- Brandharen in de mond kun je proberen te verwijderen met plakband of een gaasje.
- Ga bij ernstige klachten naar de dokter. Wanneer brandharen diep zijn doorgedrongen in keel of slokdarm is vaak een endoscopisch onderzoek nodig.
Hoe kun je jezelf beschermen?
Wanneer je in een omgeving woont waar eikenprocessierupsen voorkomen, loop je elke dag risico. Hier zijn een paar voorzorgsmaatregelen die je kunt nemen.
- Draag bedekkende kleding wanneer je naar buiten gaat.
- Was groenten uit de tuin zorgvuldig.
- Hang de was niet buiten te drogen
- Waarschuw de gemeente of de brandweer als er bomen met nesten in de buurt staan. Het opruimen van de rupsen is werk voor specialisten.
Belangrijk: Heb je al symptomen gehad door brandharen van de processierups, dan moet je extra oppassen. Bij elk nieuw contact worden de symptomen namelijk heviger, en op den duur kan dit zelfs leiden tot een levensbedreigende allergische reactie.